Ιδιωτικά Πολυιατρεία ΕΛΠΙΣ

SPINNER_LOADING_ALT

Τηλέφωνο:
24210 36 090

Διαχείριση του διαβήτη στην περίοδο του SARS-CoV2

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2020

Στο τέλος του 2019 ένας καινούριος β-κορωνοιός (SARS-CoV-2 στέλεχος ) εμφανίσθηκε στην πόλη Wuhan της Κίνας προκαλώντας τη νόσο COVID-19 (Coronavirus Disease-19) . Ο ιός έχει εξαπλωθεί τους τελευταίους μήνες σε πάνω από 100 χώρες παγκοσμίως γεγονός που οδήγησε τον Γενικό Διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Tedros Adhanom Ghebreyesus να χαρακτηρίσει τη νόσο ως πανδημία. Ο συνήθης τρόπος μετάδοσης είναι δια μέσου των σταγονιδίων που εξέρχονται από τη στοματική κοιλότητα με το βήχα, το φτέρνισμα ή την ομιλία, με το άγγιγμα μολυσμένων επιφανειών ενώ δεν έχουν αποκλεισθεί και άλλοι πιθανοί τρόποι διασποράς δεδομένο ότι ο ιός έχει βρεθεί στα ούρα και στα κόπρανα πασχόντων. Συνήθως πρόκειται για ήπια νόσο με συμπτώματα όπως του κοινού κρυολογήματος ,είναι δυνατό να εμφανίζεται με σημειολογία από το γαστρεντερικό ενώ σε μικρό αλλά αξιοσημείωτο ποσοστό μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία, σήψη, ανεπάρκεια ζωτικών οργάνων και θάνατο.

O Σακχαρώδης Διαβήτης έχει χαρακτηρισθεί ως «πανδημία» πολλά έτη πριν εμφανισθεί ο συγκεκριμένος κορωνοϊός  καθώς  ο αριθμός των πασχόντων πλέον αγγίζει το μισό δισεκατομμύριο παγκοσμίως (σύμφωνα με τον International Diabetes Federation). Οι ασθενείς με διαβήτη παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο νόσησης από λοιμώδη νοσήματα όπως η γρίπη. Ο κίνδυνος ελαττώνεται αλλά δεν εξαλείφεται με την καλή γλυκαιμική ρύθμιση. Όλοι οι ασθενείς με διαβήτη άλλωστε συστήνεται να εμβολιάζονται με τον εμβόλιο της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου.  Οι διαβητικοί νοσούν βαρύτερα όταν προσβάλλονται από αναπνευστικούς ιούς. Ο διαβήτης ήταν ένας βασικός παράγοντας αύξησης της θνησιμότητας στην πανδημία της γρίπης H1N1 (2009), του κορωνοϊού SARS αλλά και του MERS κάποια έτη πριν. Ο διαβήτης είναι ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για νόσηση από κορωνοϊό. Σύμφωνα με μήνυμα του προέδρου του IDF Andrew Boulton τα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 νοσούν ηπιότερα από τον κορωνοϊό . Σε γενικές γραμμές οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο νόσησης από κορωνοϊό στους διαβητικούς τύπου 2 είναι η κακή γλυκαιμική ρύθμιση (οι υπογλυκαιμίες και οι υπογλυκαιμίες αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό) ,η μεγάλη διάρκεια, η παχυσαρκία, η μεγάλη ηλικία, το κάπνισμα και η παρουσία χρόνιων επιπλοκών (κυρίως από το καρδιαγγειακό αλλά και από τους νεφρούς).

Οι προφυλάξεις από τον κορωνοϊό στηρίζονται στα γενικά μέτρα:

  • Επαρκής ενυδάτωση , καλή γλυκαιμική ρύθμιση ,φυσική δραστηριότητα/άσκηση, κατανάλωση τροφών και υγρών πλούσιων  σε αντιοξειδωτικά (φρούτα,λαχανικα),αποφυγή λήψης επεξεργασμένων τροφίμων.
  • Συχνό πλύσιμο χεριών με σαπούνι/νερό ή με αλκοολικό δ/μα πριν το φαγητό ή μετά από επίσκεψη σε δημόσιους χώρους. Αποφυγή επαφών με ανθρώπους που νοσούν εμφανώς  και κάλυψη μύτης και στόματος με χαρτομάντιλο μιας χρήσης μετά από φτέρνισμα ή βήχα.
  • Επάρκεια φαρμάκων στο σπίτι, χρήση μάσκας.
  • Απομόνωση στο σπίτι όσο γίνεται και περιορισμός του συγχρωτισμού

Σε εμφάνιση συμπτωμάτων επικοινωνία με το θεράποντα ιατρό και κλινική εκτίμηση διότι μπορεί να διαπιστωθεί απορύθμιση του σακχάρου. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον ο ασθενής μετά την ιατρική εκτίμηση παραμείνει σπίτι χρειάζεται επαρκή ενυδάτωση, συχνό έλεγχο των τιμών της γλυκόζης στο τριχοειδικό αίμα, έλεγχος για παρουσία κετονών ( κίνδυνος διαβητικής κετοξέωσης ),  ενώ εάν λαμβάνει μετφορμίνη ή αναστολείς SGLT2 (δαπαγλιφοζίνη, εμπαγλιφλοζίνη .καναγλιφλοζίνη) ίσως πρέπει να διακόπτονται ιδίως σε ηλικιωμένους αφυδατωμένους και να τα ξαναρχίζουν με την αποδρομή της νόσου. Επίσης ,η ινσουλίνη δεν πρέπει να διακόπτεται ακόμη και σε ναυτία ή εμέτους αλλά το αντίθετο μπορεί να χρειασθεί αύξηση της δόσης.

Οι διαβητικοί που πάσχουν από COVID-19 έχουν χειρότερη πρόγνωση και υψηλότερη θνητότητα. Δεδομένου του υψηλού ποσοστού του διαβήτη παγκοσμίως , οι διαβητικοί αποτελούν ένα μετρήσιμο ποσοστό των νοσούντων από COVID-19. H φτωχότερη πρόγνωση των διαβητικών οφείλεται στην υπεργλυκαιμία, στη μεγάλη ηλικία, στα συνοδά νοσήματα (υπέρταση, παχυσαρκία, νεφρική ανεπάρκεια ,καρδιαγγειακά) ενώ ο ιατρός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις αλληλεπιδράσεις των φαρμάκων του διαβητικού με σκευάσματα που χρησιμοποιούν θεραπευτικά στους νοσηλευόμενους με COVID-19 ( η χλωροκίνη προκαλεί υπογλυκαιμία, η ριτοναβίρη και η λοπιναβίρη υπεργλυκαιμία  αλλά και ηπατοτοτοξικότητα). Τέλος, γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον αυξημένο τροπισμό του ιού στο β-κύτταρο του παγκρέατος με αποτέλεσμα την απορρύθμιση του διαβήτη, την εμφάνιση κετοξέωσης αλλά και την εκδήλωση διαβήτη σε άτομο προηγουμένως υγιές.

Το σημαντικότερο ωστόσο στην παρούσα φάση είναι να ακολουθούμε τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού . Η διαχείριση της επιδημίας είναι ευθύνη όλων μας.


Βασίλης Κουρκούμπας MD, MSc
Ειδικός Παθολόγος- Διαβητολόγος
MSc στην Επείγουσα Ιατρική
MSc στη Γηριατρική και στη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων